Choroby odbytu stanowią bardzo duży problem i w większości przypadków wymagają odpowiedniego leczenia w celu zapobiegnięcia ich rozwojowi i pojawienia się powikłań.

Proktolog zajmuje się m.in. dolegliwościami związanymi ze zmianami w okolicach odbytu, bólami odbytnicy, nietrzymaniem gazów i stolca oraz wyciekami ropnymi. Najczęściej schorzenia stwierdza się na odcinku odbytnicy, która stanowi przedłużenie jelita grubego. Pojawiające się stany zapalne wywołane są zalegającym w niej kałem, co może doprowadzić do nawracających, bardzo uciążliwych chorób.  Diagnozowanie chorób odbytu i jelita grubego rozpoczyna się od wywiadu z pacjentem. Szczegółowe informacje związane z występującymi u niego objawami i dolegliwościami pozwalają znaleźć źródło problemu i postawić odpowiednią diagnozę. Proktolog w następnej kolejności zleca przeprowadzenie badania anoskopowego polegającego na obejrzeniu błony śluzowej odbytu przez wziernik. Kolejnym etapem jest zlecenie rektoskopii, czyli badania wnętrza odbytnicy przez wprowadzenie przez odbyt rektoskopu. To umożliwia na wnikliwą obserwację źródła dolegliwości. Badania diagnostyczne w dużej mierze przyczyniają się do zmniejszenia lub całkowitego pozbycia się uciążliwej choroby.

Choroby odbytu objawiają się przede wszystkim przez ból, swędzenie, biegunkę, zaparcia, krwawienie z odbytu i uczucie niecałkowitego wypróżnienia się. Do najczęstszych chorób końcowego układu pokarmowego zalicza się: hemoroidy, raka odbytu i infekcje odbytu. Hemoroidy to inaczej żylaki odbytu, które objawiają się przez pieczenie, krwawienie, a w zaawansowanej fazie wypadaniem żylaków przy wypróżnianiu się czy wysiłku fizycznym. Żylaki leczy się w sposób chirurgiczny oraz inwazyjnymi zabiegami nieoperacyjnymi. Leczeniu towarzyszyć powinna zmiana trybu życia na bardziej aktywny oraz dieta bogata w błonnik. Rak odbytu należy do najgroźniejszych chorób końcowego układu pokarmowego. Leczenie obejmuje radioterapię i zabieg chirurgiczny. Zaawansowane stadium choroby zmusza proktologa do założenia pacjentowi sztucznego odbytu. Na tę chorobę najczęściej cierpią osoby po 40 roku życia, które spożywają mało błonnika i dużą ilość mięsa. Z kolei przeszywający ból może oznaką szczeliny odbytu powstałej na skutek intensywnego wysiłku fizycznego. W tym przypadku również w większości przypadków podejmuje się leczenie chirurgiczne.